ေဒါသစိတ္ကို ဘယ္လိုထိန္းခ်ဳပ္မလဲ?

တခ်ဳိ႕ခံစားခ်က္ေတြဟာ ထြက္ေပါက္ေပးၿပီးေနာက္ ေဝဒနာအျဖစ္ မက်န္ရစ္ခဲ့ဘူး။ အဲဒီခံစားခ်က္ေတြက ရယ္ေမာျခင္း၊ ဝမ္းသာျခင္း၊ ေက်နပ္ျခင္းေတြျဖစ္တယ္။ တခ်ဳိ႕ခံစားခ်က္က ထြက္ေပါက္ေပးၿပီးေနာက္ ေဝဒနာအျဖစ္ ရင္မွာက်န္ရစ္ခဲ့တတ္တယ္။ အဲဒီခံစားခ်က္ေတြက စိတ္တိုျခင္း၊ ေဒါသထြက္ျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္းျခင္းေတြျဖစ္တယ္။

"ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္မရွိဘူး"
"တိရစာၦန္ထက္ေတာင္ ဆိုးတယ္"
"အသံုးမက်ဘူး"
"ကိုယ္က်ဳိးပဲၾကည့္တယ္"
စတဲ့ အျပစ္ဆိုက်ိန္ဆဲမႈေတြကို သင္ၾကားတဲ့အခါ ဘယ္လိုခံစားရသလဲ?
ေဒါသထြက္တဲ့အခါ သင္လည္း အဲဒီလို က်ိန္ဆဲတတ္သလား?
လူဆိုတာ ခံစားခ်က္ရွိတဲ့ သတၱဝါေတြမို႔ စိတ္တိုေဒါသထြက္တတ္ပါတယ္။ စိတ္တိုေဒါသထြက္တဲ့အခါ အဲဒီခံစားခ်က္ကို သင္အလ်င္အျမန္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္သလား? ဒါမွမဟုတ္ စိတ္တိုေဒါသထြက္ၿပီးေနာက္ က်ိန္ဆဲ၊ ထိခိုက္ခဲ့တဲ့စကားလံုးေတြကို ဘယ္လိုျပန္ဖာေထးရမလဲလို႔ ေတြးေတာၿပီး စိတ္ရႈပ္ခဲ့သလား?

စိတ္တို၊ ေဒါသထြက္တဲ့လူတစ္ေယာက္ဟာ အသိျပန္ဝင္လာတဲ့အခါ အဲဒီေဒါသေတြကို ကိုယ့္ကိုယ္ေပၚ ျပန္ပံုခ်တတ္တယ္။ ဘဏ္ေတြမွာ ေငြစုရင္း အတိုးရသလိုမ်ဳိး ရင္ထဲကေဒါသေတြဟာလည္း နာက်င္ျခင္းအျဖစ္ စုပံုအတိုးခ်တတ္တယ္။ စိတ္တိုေဒါသထြက္တဲ့အခါ ကိုယ့္ရဲ႕ေဒါသစိတ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အကဲခတ္တတ္ရပါမယ္။ ေဒါသစိတ္ကို စိတ္ေနသေဘာထားတစ္မ်ဳိးလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး ကိုယ့္ကိုေဒါသထြက္ေစတဲ့ အရာဝတၳဳ၊ လူေတြနား မခ်ည္းကပ္ရပါဘူး။ ေဒါသထြက္တဲ့အခါ ကိုယ့္စိတ္၊ ကိုယ္ခံစားခ်က္ကို ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာတတ္ရပါမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ စိတ္တိုသလဲ? ဘာေၾကာင့္ေဒါသထြက္ရသလဲ? မျပတ္အကဲခတ္ၾကည့္မွ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ပိုထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔ ယံုၾကည္မႈရေစပါတယ္။ ဒါမွ တံုးအတဲ့အျပဳအမႈ၊ အသိဉာဏ္မဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို မလုပ္မိမွာျဖစ္တယ္။

တစ္ခါက ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေတြ အၿမဲလုပ္တဲ့ သူေဌးမတစ္ဦးရွိတယ္။ သူေဌးမဆီမွာ ရိုးသားႀကိဳးစားတဲ့ အိမ္ေဖာ္ေကာင္မေလးတစ္ေယာက္ရွိတယ္။ တစ္ေန႔မွာ အိမ္ေဖာ္ေကာင္မေလးဟာ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြနဲ႔ သတင္းေမႊးတဲ့ သူေဌးမရဲ႕စိတ္ကို စမ္းသပ္ခ်င္လာခဲ့တယ္။ သူေဌးမဟာ တကယ့္စိတ္ႏွလံုးေကာင္းသူလား? ဒါမွမဟုတ္ ခ်မ္းသာတဲ့ေငြေၾကးနဲ႔ လွဴဒါန္းေနတာေတြဟာ အေပၚယံဟန္ေဆာင္မႈလားဆိုတာကို သူသိခ်င္ခဲ့တယ္။

အဲဒီလိုနဲ႔ အိမ္ေဖာ္ေကာင္မေလးဟာ ႏွစ္ရက္ဆက္တိုင္း ေန႔လယ္မွအိပ္ရာထတယ္။ ဒါကို သူေဌးမက စိတ္တိုေဒါသထြက္ၿပီး သူ႔ကိုရိုက္ႏွက္ခဲ့တယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ဟာ တစ္ေယာက္နား တစ္ေယာက္ေပါက္ၾကားၿပီး သူေဌးမရဲ႕ သတင္းေမႊးတဲ့နာမည္ ပ်က္ခံခဲ့ရသလို ရိုးသားသစၥာရွိတဲ့ အိမ္ေဖာ္တစ္ေယာက္ကိုပါ သူဆံုးရႈံးခဲ့ရတယ္။

ေဒါသကို ခံစားခ်က္နဲ႔ထပ္ႏိႈးဆြလိုက္ရင္ ေဒါသမီးဟာ ေလာင္ေလႀကီးေလျဖစ္တတ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ခံစားခ်က္ရဲ႕ေနာက္မွာ အလိုဆႏၵရဲ႕ဆိုးသြမ္းျခင္းေတြ ကပ္ပါလာတတ္တယ္။ ေဒါသထြက္ေနသူ တစ္ေယာက္ဟာ အသိဉာဏ္မဲ့ၿပီး တစ္ျခားသူကို ထိခိုက္ေစတဲ့၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ထိခိုက္ေစတဲ့ အႏၱရာယ္ေကာင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားတတ္တယ္။ စိတ္တိုေဒါသထြက္ျခင္းက ကိုယ့္ရဲ႕နာမည္၊ အလုပ္အကိုင္၊ သူငယ္ခ်င္း၊ ကိုယ္ခ်စ္တဲ့လူေတြကိုပါ ဆံုးရႈံးနစ္နာေစပါတယ္။ စိတ္ရဲ႕တည္ၿငိမ္ျခင္း၊ က်န္းမာေရး အျပင္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ပါ ဆံုးရႈံးေစပါတယ္။ ေဒါသစိတ္ဟာ အက်ည္းတန္သူပါ။ လူကို ပ်က္စီးေစတဲ့ခံစားခ်က္ေတြ ေပးတဲ့အျပင္ လူ႔စိတ္၊ လူ႔ဘဝကိုပါ ႀကိဳးကိုင္ျခယ္လွယ္ပါတယ္။

ေဒါသစိတ္ရဲ႕ျပင္းအားဟာ တစ္ခါတေလမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြးေတာထားတာထက္ ပိုေနတတ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေၾကာင့္ သူတစ္ပါးထိခိုက္သြားတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သူတစ္ပါးေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ထိခိုက္သြားခါမွ ေဒါသစိတ္ဟာ ေၾကာက္စရာေကာင္းမွန္းကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတိထားမိတတ္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ အရမ္းေႏွာင္းသြားခဲ့ပါၿပီ။ ပိုေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းတာက ေဒါသစိတ္ဆိုတဲ့ ခံစားဟာ သူတစ္ဦးတည္း ထီးထီးမေနဘဲ တျခားအပ်က္သေဘာ(negative)ေဆာင္တဲ့ ခံစားခ်က္ေတြကိုပါ ႏႈိးဆြတတ္ပါတယ္။

ေခ်ာင္းထဲက ငါးပူတင္းေလးတစ္ေကာင္ဟာ တံတားေအာက္မွာ ျဖတ္သြားျဖတ္လား ကူးခတ္ေနရတာကို ႏွစ္သက္တယ္။ တစ္ခါေတာ့ ကူးခတ္ရင္း မေတာ္တဆ တံတားေဘာင္နဲ႔ သူတိုက္မိခဲ့တယ္။ ငါးကေလးဟာ စိတ္တိုတိုနဲ႔ ေနရာကမခြာခဲ့ဘူး။ တံတားကို သူစိတ္တိုတယ္။ ေရစီးေၾကာင္းကို သူစိတ္တိုတယ္။ သူ႔ကိုယ္သူ ဘာေၾကာင့္တိုက္မိရသလဲဆိုၿပီး စိတ္တိုတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ ငါးကေလးဟာ စိတ္တုိတိုနဲ႔ ဆူးေတာင္ေတြကိုျဖန္႔ၿပီး တံတားေဘာင္ကို အားနဲ႔ဝင္တိုက္ထည့္လိုက္တယ္။ အဲဒီမွာ အားနဲ႔ေရေပၚကို သူေရာက္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ငွက္တစ္ေကာင္က သူ႔ခႏၶာကိုယ္ ပုပုလံုးလံုးေလးကို သုတ္ခနဲ႔ဖမ္းယူၿပီး ၿမိဳခ်ပစ္လိုက္ေတာ့တယ္။

တကယ္လို႔ ငါးပူတင္းေလးသာ ေဒါသစိတ္ကို ထိန္းႏိုင္ခဲ့ရင္၊ တံတားအနီးကေန သူခြာခဲ့ရင္ သူ႔ဘဝကို သူဆံုးရႈံးခဲ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ ေဒါသစိတ္ဟာ ေၾကာက္စရာေကာင္းမွန္းသိရင္ အဲဒီေဒါသစိတ္ မေပါက္ကဲြေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္တတ္ရတယ္။ ကိုယ္ခံစားခ်က္ကို ျပင္ဆင္ၿပီး မေပါက္ကဲြခင္ အဲဒီေဒါသစိတ္ကို အကဲခတ္တတ္ရမယ္၊ ထိန္းခ်ဳပ္တတ္ရမယ္၊ ေျဖရွင္းေျပာင္းလဲပစ္တတ္ရမယ္။ ဒီလိုလုပ္ဖို႔ မလြယ္ကူလွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြကို အေလးထားလုပ္ခဲ့ရင္ ေဒါသစိတ္ဟာ ထပ္ေပါက္ကဲြလာႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ထိန္းခ်ဳပ္ရခက္တဲ့ ေဒါသစိတ္ဟာ လူ႔စိတ္၊ လူ႔က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ တျခားခံစားခ်က္ေတြလို ေဒါသစိတ္ကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္တိုေဒါသထြက္တဲ့အခါ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔ ေအာက္ကအခ်က္ေတြနဲ႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။

(၁) အက်င့္သိကၡာရွိတာဟာ ေဒါသစိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ေစတဲ့ အေျခခံျဖစ္တယ္။ အက်င့္သိကၡာရွိသူဟာ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔တယ္။ စိတ္သေဘာထားျပည့္ဝတယ္။ အက်င့္သိကၡာမရွိသူက စိတ္အေျပာင္းအလဲမ်ားတယ္။ ၾကမ္းတမ္းတဲ့စကားကို ဆိုတယ္။ ေနာက္ျဖစ္လာမယ့္ အက်ဳိးဆက္ကို မေမွ်ာ္မွန္းသူျဖစ္တယ္။ မီးေလာင္ရာ ေလပင့္သူျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေကာင္းမြန္တဲ့အက်င့္သိကၡာကို ေမြးျမဴတာဟာ ေဒါသစိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့အေျခခံနည္းျဖစ္တယ္။

(၂) ေရွာင္လဲြတာဟာ ေဒါသစိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။ ေဒါသထြက္ခ်ိန္မွာ ထိပ္တိုက္ေပါက္ကဲြတာေတြ မျဖစ္ေအာင္ ေရွာင္လဲြတတ္ရမယ္။ ဥပမာ-- လမ္းထြက္ေလွ်ာက္မယ္။ စာအုပ္ဖတ္မယ္။ သီခ်င္းနားေထာင္မယ္။ ေဘာလံုးကန္မယ္။ ခ်က္ထိုးမယ္ စတဲ့ ေပါ့ပါးတဲ့အလုပ္ကိုလုပ္ၿပီး ျဖစ္ေနတဲ့ေဒါသစိတ္ကို ၿငိမ္က်ေအာင္ ျပဳလုပ္တာျဖစ္တယ္။

(၃) ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ထိန္းခ်ဳပ္တာဟာ ေဒါသစိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ေရွ႕ေျပးျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ထိန္းခ်ဳပ္တာဟာ စိတ္တိုေဒါသျဖစ္ေနတဲ့ ခံစားခ်က္ကို ထိန္းခ်ဳပ္တာျဖစ္တယ္။

(၄) စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္တာဟာ ေဒါသစိတ္ကိုထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ အဓိကအခ်က္ျဖစ္တယ္။ ေဒါသစိတ္ကို ဘဝရဲ႕ခြန္အားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲတာျဖစ္တယ္။ တရုတ္စစ္သူႀကီး Sun Binဟာ ျပစ္ဒဏ္က်စဥ္ စိတ္တိုေဒါသထြက္ၿပီး "Sun Bin စစ္ပညာ"ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကိုေရးသားခဲ့တယ္။ စိတ္တုိေဒါသထြက္တဲ့အခါ အဲဒီေဒါသမီးကို အသိဉာဏ္နဲ႔ ၿငိမ္းသတ္ၿပီး ခြန္အားအျဖစ္ေျပာင္းလဲ ျမႇင့္တင္တာျဖစ္တယ္။

(၅) ဆိတ္ဆိတ္ေနတာဟာ ေဒါသစိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့မူဝါဒျဖစ္တယ္။ ေဒါသထြက္ခ်ိန္ စကားေလ်ာ့ေျပာမယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ စကားမေျပာဘဲ ဆိတ္ဆိတ္ေနတာဟာ ဦးေႏွာက္ကို ၿငိမ္းေအးေစတဲ့နည္း၊ ေဒါသကိုထိန္းခ်ဳပ္တဲ့နည္းျဖစ္တယ္။ သူတစ္ပါးနဲ႔ရန္ျဖစ္ၿပီး ေဒါသေတြ ထေပါက္လာခါနီး အခ်ိန္မီ မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့ရင္ ေဒါသေတြဟာ တာေပါက္တဲ့ေရနီေတြလို၊ ဒုန္းစိုင္းတဲ့ျမင္းရိုင္းေတြလို ကိုယ့္စိတ္ထဲ တိုးဝင္လာၿပီး ဆိုးက်ဳိးေတြျဖစ္ေစပါတယ္။ တခဏေလာက္ ဆိတ္ဆိတ္ေနၿပီး ကိုယ့္ေဒါသရဲ႕ဦးေခါင္း ဒါမွမဟုတ္ တစ္ဘက္လူရဲ႕ ေဒါသဦးေခါင္းကို ခ်ဳိးညြတ္ႏိုင္ခဲ့ရင္ ေလၿငိမ္လိႈင္းစဲၿပီး ေရျပင္ဟာ ၾကည္လင္ေနပါလိမ့္မယ္။