ေခ်ာကလက္ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္?

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္(၅ဝဝ)ကတည္းက အေမရိကားတိုက္မွာ ကိုကိုး(Cocoa)ကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိထားၿပီးျဖစ္တယ္။ (Cocoa)ဆိုတာ အပင္တစ္မ်ဳိးရဲ႕ မ်ဳိးေစ့ျဖစ္ၿပီး အာဟာရ အင္မတန္ျပည့္ၿဖိဳးတဲ့အျပင္ အက်ဳိးအာနိသင္ထူးျခားလို႔ ေဒသခံလူေတြက ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကတယ္။ ကိုကိုးပင္ဟာ စိုက္ပ်ဳိးႏႈန္းနည္းတဲ့အတြက္ တန္ဖိုးႀကီးျမင့္တယ္။ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး စိမ္းစိုေနတဲ့ ကိုကိုးပင္ကို လူေတြက "အစိမ္းေရာင္ေရႊ" လို႔ တင္စားၾကတယ္။

(၁၆)ရာစုႏွစ္ဦးပိုင္းမွာ ေရေၾကာင္းပညာရွင္ Christopher Columbusဟာ စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ ရြက္လႊင့္ခရီးထြက္ခဲ့ျပန္တယ္။ လမ္းခရီးတစ္ေနရာမွာ ကိုကိုးပင္ေတြ ေပါက္ေရာက္ေနတာကို တအံ့တၾသ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့တယ္။ အဲဒီေခတ္တုန္းက အပင္တစ္မ်ဳိးရဲ႕သစ္ေစ့--ကိုကိုးေစ့ဟာ "ပိုက္ဆံ" ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ကြၽန္တစ္ေယာက္ရဲ႕တန္ဖိုးက ကိုကိုးေစ့ (၂၁ဝဝ)ေစ့ျဖစ္တယ္။ ဥာဏ္ပညာရွိ ကိုလံဘတ္က ေဒသခံ အင္းဒီးယန္းလူမ်ဳိးေတြဆီကေန ကုိကိုးေစ့တခ်ဳိ႕ လဲွလွယ္ခဲ့ၿပီး စပိန္ကို ယူေဆာင္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီေခတ္တုန္းက ဥေရာပလူမ်ဳိးေတြဟာ ကိုကိုးကို သိပ္စိတ္မဝင္စားေသးတဲ့ ကာလျဖစ္တယ္။ ကိုကိုးဟာ တစ္ခါတေလမွာ သူတို႔စိတ္ကို ႏိုးၾကြေစတယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆီးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေရာဂါအတြက္ ကိုကိုးကိုသံုးတယ္ ဆိုတာေလာက္ပဲ ဥေရာပေတြကသိထားခဲ့တယ္။

(၁၅၁၉) ခုႏွစ္မွာ စပိန္က စူးစမ္းေလ့လာပညာရွင္ Hernán Cortésဟာ ပထမဦးဆံုးအဖဲြ႔တစ္ဖဲြ႔ကို ဖဲြ႔ၿပီး မက္ဆီကိုေဒသကို ဝင္ေရာက္ခဲ့တယ္။ အဖဲြ႔ဝင္ေတြက ကႏၱာရ၊ ရြ႕ံႏြံ႔၊ ေတာနက္ စတာေတြကို ခက္ခက္ခဲခဲ ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီး ကုန္းျပင္ျမင့္တစ္ေနရာကို ေရာက္လာခဲ့တယ္။ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေနၾကၿပီျဖစ္တဲ့ အဖဲြ႔ဝင္ေတြဟာ ကုန္းျမင့္ေပၚ လဲေလွာင္းအနားယူခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အင္းဒီးယန္းအဖဲြ႔တစ္ဖဲြ႔ ေရာက္လာခဲ့တယ္။ အင္အားကုန္မဲ့ေနတ့ဲ Cortésရဲ႕ လူေတြကိုေတြ႔ေတာ့ သူတို႔မွာပါတဲ့ ကိုကိုးေစ့ေတြကို အမႈန္ႀကိတ္ၿပီး ဗူးထဲ ေရနဲ႔ေရာၿပီး က်ဳိလိုက္ၾကတယ္။ ေရဆူလာခ်ိန္မွ ငရုတ္ေကာင္းမႈန္႔၊ သစ္ေစး၊ သစ္ရည္တခ်ဳိ႕နဲ႔ ေရာစပ္လိုက္တယ္ဆိုရင္ပဲ ေမႊးႀကိဳင္သင္းပ်ံ႕တဲ့ ရနံ႔က ေလနဲ႔အတူ လႊင့္ျပန္႔လာခဲ့တယ္။

အင္းဒီးယန္းေခါင္းေဆာင္က လက္ဟန္ေျခဟန္နဲ႔ Cortésကို စကားေတြ ေျပာေနခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ Cortés သေဘာေပါက္တာက ဗူးထဲက မည္းညစ္ညစ္ ကိုကိုးေဖ်ာ္ရည္ေတြကို ေသာက္ေစလိုတယ္ဆိုတာျဖစ္တယ္။ အင္းဒီးယန္းေတြရဲ႕ ဓေလ့ထံုးစံကို အနည္းငယ္နားလည္တဲ့ Cortésက သူ႔အဖဲြ႕သားေတြကို ကိုကိုးေဖ်ာ္ရည္ေတြ တစ္ေယာက္နည္းနည္းစီ ေသာက္ေစခဲ့တယ္။ ေသာက္ၿပီး တခဏအတြင္းမွာ မ်က္လွည့္ျပသလိုပဲ အဖဲြ႔သားေတြရဲ႕ ကုန္ဆံုးသြားတဲ့အင္အားေတြဟာ ခ်က္ခ်င္းတိုးပြါးလာၿပီး ပင္ပန္းမႈေတြလည္း ေပ်ာက္ဆံုးကုန္ခဲ့တယ္။ Cortésလည္း တအံ့တၾသနဲ႔ အင္းဒီးယန္းေတြကို ကိုကိုးေစ့နဲ႔ ကိုကိုးေဖ်ာ္ရည္အေၾကာင္းကို ေမးခဲ့တယ္။ အင္းဒီးယန္းေတြကက "ဒါဟာ နတ္ဘုရားအခ်ဳိရည္ျဖစ္တယ္" လို႔ ေျဖခဲ့တယ္။

(၁၅၂၈) ခုႏွစ္မွာ Cortés ဟာ စပိန္ကို ျပန္ေရာက္လာခဲ့ၿပီး King Charles V ကို "နတ္ဘုရား အခ်ဳိရည္" (ကိုကိုးေဖ်ာ္ရည္) ဆက္ကပ္ခဲ့တယ္။ မဆက္ကပ္ခင္ စပိန္လူမ်ဳိးတို႔ရဲ႕ ဓေလ့အစားအစာအတိုင္း Cortés ဟာ ကိုကိုးကိုေဖ်ာ္ရာမွာ သစ္ရည္နဲ႔ ငရုတ္ေကာင္းမႈန္႔အစား ပ်ားရည္ကို အသံုးျပဳေဖ်ာ္စပ္ခဲ့တယ္။

ဘုရင္က ကိုကိုးကို တစ္ငံုေသာက္လိုက္ ေကာင္းတယ္လို႔တစ္ခြန္း ခ်ီးက်ဴးလိုက္နဲ႔ ဝမ္းသာမဆံုးျဖစ္ခဲ့တယ္။ Cortés ကိုလည္း ရာထူးခ်ီးျမႇင့္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ကိုကိုးေဖ်ာ္ရည္ဟာ စပိန္မွာေရပန္းစားခဲ့တယ္။ ေဖ်ာ္စပ္နည္းကို စပိန္လူမ်ဳိးေတြက လံုးဝလွ်ဳိ႕ဝွက္ထားၿပီး မေပါက္ၾကားေစခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီလိုနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္း(၇ဝ)ေက်ာ္ ၾကာျမင့္ၿပီး (၁၆ဝ၆)ခုႏွစ္ေရာက္မွ အီတလီလူမ်ဳိးတစ္ဦးဟာ ေဖ်ာ္ရည္ေဖ်ာ္စပ္နည္းကို ခိုးယူသြားခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ ဥေရာပေနရာအႏွံ႔ထိ ကိုကိုးေဖ်ာ္ရည္ ျပန္႔ႏွံ႔သြားတာျဖစ္တယ္။ ကိုကိုးေဖ်ာ္ရည္ဟာ ဥေရာပမွာ လူႀကိဳက္မ်ားၿပီး ကိုကိုးဆိုင္ေတြ ဝင္ေငြေကာင္းခဲ့တယ္။ ကိုကိုးေဖ်ာ္ရည္နဲ႔ စပိန္က La Sike ဆိုသူလည္း ဝင္ေငြအမ်ားႀကီးရခဲ့တယ္။

တစ္ေန႔မွာ La Sike ဟာ ကိုကိုးက်ဳိေနတုန္း အေတြးနယ္ခ်ဲ႕မိတယ္။ သူေတြးမိတာက "ကိုကိုးကို ေန႔တိုင္းက်ဳိရတာ အလုပ္ရႈပ္လြန္းတယ္။ ကိုကိုးကို အခဲလုပ္ၿပီး ေသာက္ခါနီး တစ္ခဲယူၿပီး ေရနဲ႔ေဖ်ာ္လိုက္ရံုပဲ။ ဒါမွမဟုတ္ အခဲကို ဒီအတိုင္းစားလိုက္ရံုပဲ။ ဒီလိုဆို အခ်ိန္ကုန္၊ အလုပ္ရႈပ္သက္သာတယ္" ဆိုၿပီး La Sikeဟာ ကိုကိုးကို အရည္မွ အခဲျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေတာ့တယ္။ ပ်ားရည္ေတြေရာစပ္ၿပီး အေျခာက္ခံလိုက္၊ ဖုတ္လိုက္နဲ႔ ေနာက္ဆံုး ကိုကိုးခဲေတြ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ကိုကိုးေဖ်ာ္ရည္ကို မက္ဆီကိုကစတင္ခဲ့ၿပီး မက္ဆီကိုရဲ႕ေတာစကား "ေခ်ာကလာေထာ္လု" လို႔ေခၚခဲ့လို႔ La Sike က ကိုကိုးခဲကို "ေခ်ာကလက္"လို႔ ေခၚဆိုခဲ့တယ္။ ေခ်ာကလက္ရဲ႕ ကနဦးအစက ဒီလိုျဖစ္လာခဲ့တာျဖစ္တယ္။

စစခ်င္းမွာ လူေတြဟာ ေခ်ာကလက္ကို စိမ္းေနခဲ့ၾကတယ္။ ျပင္သစ္မွာ ေခ်ာကလက္ကို "အဖိုးတန္တဲ့ ေဆးစြမ္းတစ္လက္" လို႔ တင္စားၾကတယ္။ ဒီလိုတင္စားရျခင္းကလည္း ျပင္သစ္ဘုရင္ Louis XIII နဲ႔ ပတ္သက္ေနတာျဖစ္တယ္။ Louis XIIIရဲ႕ မိဖုရားက စပိန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အိမ္ေရွ႕မင္းသမီးျဖစ္တယ္။ (၁၆၁၂)ခုႏွစ္မွာ မိဖုရားဟာ ခမည္းေတာ္အိမ္ကေန စပိန္ႏိုင္ငံလုပ္ ေခ်ာကလက္ေတြ ျပင္သစ္ကိုသယ္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဘုရာမင္းျမတ္ မက်န္းမာတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ ခႏၶာကိုယ္ႏုံးခ်ိေနတဲ့ ဘုရင္က မိဖုရားယူလာတဲ့ ေခ်ာကလက္တစ္ခဲကို စားလိုက္ၿပီးတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳက္နက္ ႏံုးခ်ိေနတာေတြ ယူပစ္သလို ေပ်ာက္သြားခဲ့ၿပီး က်န္းမာလာခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရင္က ေခ်ာကလက္ကို "အဖိုးတန္တဲ့ ေဆးစြမ္းတစ္လက္" လို႔ တင္စားခဲ့ၿပီး ေခ်ာကလက္ေတြကို သမားေတာ္ေတြဆီ အပ္ႏွံၿပီး ေသခ်ာသိမ္းထားေစခဲ့တယ္။ နန္းေတာ္တြင္းက တစ္ဦးတစ္ေယာက္ မက်န္းမာမွ ထုတ္သံုးဖို႔လည္း မွာခဲ့တယ္။

ဘုရင္ Louis XIV နန္းတက္ေတာ့မွ အဘိုးအဘြားအိမ္ကလူေတြ ေခ်ာကလက္အေျမာက္အမ်ား ယူလာၿပီး ဘုရင္ကို ဂုဏ္ျပဳခ်ီးျမႇင့္ၾကတယ္။ အဲဒီအခါမွ ျပင္သစ္လူမ်ဳိးေတြက ေခ်ာကလက္ဆိုတာ စားစရာတစ္မ်ဳိးမွန္း သိသြားခဲ့တယ္။

အင္တာနက္ေပၚ ဖတ္မိတဲ့ေခ်ာကလက္အေၾကာင္းကို ဘာသာျပန္မွ်ေဝပါတယ္။